Diğer gezegenlerde yaşama olasılığı

Canlılık ilkin dünyada cansız maddeden kendiliğinden oluşabiliyorsa, evrende başka bir yerde de oluşabilir mi?

Organizmaların kökeni ile ilgilenen az sayıda bilim adamı, yaşamın, yalnız gezegenimiz dünyaya özgü olduğunu düşünür. Yaşamın kökeni ile ilgilenenlerin çoğu, birçok yerde birçok kez bazı yaşam çeşitlerinin ortaya çıktığına inanmaktadırlar. Bu görüşe inananlar, dünyada yaşamın kökeni için zorunlu olup, tekrarlanamayan bir olay olmadığına işaret etmektedirler. Aksine, şimdi hipotezlendirilmiş tüm olaylar ve yaşamın bilinen tüm karakteristikleri, evrenin genel yasaları içinde oluşabilir görünmektedir. Gerçekten bazıları, koşullar izin verdiğinde, biyokimyasal evrimin ve yaşamın, evrende maddenin topyekün evriminin kaçınılmaz bir sonucu olduğunu savunmaktadırlar. Bunlara göre, evrenin sınırsız boyutları düşünüldüğünde, yaşamın küçük bir güneş sisteminin küçük bir gezegeni ile sınırlı kaldığına inanmanın doğal olarak bir mantıksızlık olacağını savunurlar. Ancak, bizim güneş sistemimizde Dünyadakine farklı herhangi bir yaşam çeşidi beklentisi zayıftır. Birkaç yıl önce, Harward Üniversitesi’nden Harlow Shapley, güneş sisteminin dışında yaşam olasılığı üzerine ilginç bir dizi hesaplama yaptı. Shapley, günümüz teleskopları ile en azından 1020 yıldızın görülebildiğini (bizim teleskoplarımızın görüş alanının dışında kalanlar dikkate alınmadan) söylemiştin. Bu yıldızların çoğu, aynı yörüngede dönen ikili yıldızlardır. Düzensiz gravitasyonel güçler ve bu düzenlenmenin oluşturduğu ekstrem sıcaklık döngüsü nedeniyle, bu sistemlerde (ikili yıldızlarda) yaşam olası değildir. Tek yıldızların bile çoğu, çok kısa ömürlü, çok parlak ya da çok sönüktür. Bu potansiyel olarak uygun çok sayıda yıldız da gezegenlerden yoksun olmalıdır. Shapley, her bin yıldızdan en azından birinin gezegen sistemine sahip olduğunu (bu da, toplam gezegeni olan 101 yıldız eder) varsaymanın mantıklı olacağını düşündü. Evrenin oluşumu ile ilgili teoriler düşünüldüğünde, yaşamın oluştuğu herhangi bir yer, en azından temel kimyası bakımından, kabaca dünyadakine benzer olmalıdır. O zaman, yalnız ortalama bir sıcaklığa sahip gezegenlerde yaşam oluşabilir. Birçok yıldızın gezegen sistemleri, uygun bir yörüngesi olan bir gezegene sahip olmayabilir. Shapley, ortalama bir tahmin ile, en azından, gezegeni olan bin yıldızdan birinin uygun bir gezegene sahip olduğunu savunmuştur; bu hesaplama, uygun sıcaklığa sahip en az bir gezegeni olan toplam 1014 yıldız olduğu sonucunu verir. Ancak, yaşamın oluşması için bir gezegenin ortalama bir sıcaklığa sahip olması yeterli değildir. Aynı zamanda uygun bir atmosferi tutabilmek için belirli bir büyüklükte de olması gerekir. Eğer uygun sıcaklığa sahip gezegenlerin her bin tanesinden biri, aynı zamandauygun bir büyüklüğe sahip ise, bu toplam 10^11 eder. Bir gezegen, uygun bir sıcaklığa ve uygun bir atmosfere sahip olsa bile, yine de birçok nedenden dolayı yaşam ortaya çıkmayabilir. Yine Shapley, ortalama binde bir tahminini kullanarak üzerinde yaşamın oluşabileceği 10^8 (yüz milyon) gezegen olduğunu varsaymıştır. Bu alanda çalışan bugünün biyologları, Shapley’in tahmininin çok tutucu olduğunu düşünürler. Bugünün biyologları bu sayının 10^16 ya da daha fazla olacağını savunurlar.