Kalın bağırsak ve anüsteki toplardamarların genişlemesidir. Daha çok 40 yaşından sonra görülür. Şişen damarlar anüsün dışına meme gibi sarkarlar.
Sebepleri çeşitlidir. En başta fazla ayakta durmak, fazla idman yapmak, fazla oturmak, karaciğer rahatsızlıkları ve devamlı kabızlık gelir. Hastalık erkeklerde daha çok görülür, ilk belirtisi anüste bir ağırlık hissidir. İlerlemiş vakalar çok sancı çektirir. Genel olarak tehlikesiz bir hastalıktır. Ancak bazı önemli hastalıklara yol açabilir. Başlıca tedavisi şişen damarların ameliyatla alınması veya elektrokoagülasyon usulüyle yakılmasıdır. Hemoroid olarakta bilinen basur, genişleyen toplardamarlar varisler meydana getirerek dışkının vücudu terk ettiği yer olan anüsten çıkabilirler. Bu, basurun ileri devrelerinde olur. Rektum ve anüsün mukoza zarı altında ince mavimsi görünüşlü toplardamarlar, başlangıçta ufak kabartılar teşkil ederler. Bunlara
"hemoroidal düğüm" denir. Bu kabartıların büyüklüğü giderek bir kiraz iriliğine erişebilir. Hemoroidler (basur memeleri), yerleştikleri yerlere bakarak iç ve dış hemoroidler diye adlandırılırlar. anüs büzücü kasının altındakilere (dışarı yanındakilere)
"dış hemoroid"; üstündekilere de
"iç hemoroid" denilir. Aşağıdaki resimde iç ve dış hemoroid gösterilmektedir. Basur memelerinin ortaya çıkmasında birçok sebepler vardır. Bu rahatsızlıklar genellikle günün çoğunu oturarak geçiren kişilerde meydana gelir. Fazla kilolu olmak, posası az gıdalarla beslenmek, sürekli kabızlık, aşırı hayvani gıda almak, gebelik de
hemoroidin diğer sebepleridir. Gebelik esnasında karın alt kısmındaki toplardamarların kan dolaşımının karın içi basıncın artmasıyla güçleşmesinden dolayı, basur memeleri meydana gelmektedir. Gebelikte olanların bir kısmı geçicidir.
Basur
Toplardamar duvarının zayıflığı ve hemoroidin meydana geliş sebepi insandan insana değişmektedir. Basur memeleri genellikle önemli şikayetlere sebep olmazlar. Büyümüş hemoroidler iltihaplandığı takdirde dışkılama esnasında çok ağrı yaparlar. İlerlemiş vak’alarda, sert bir sandalyeye oturma ile anüste yanma, gıdıklanma, kaşınma, yabancı cisim hissi ve gerginlik hissi ortaya çıkar. Anüste çok ağrılı yarıklar meydana gelebilir. bazen da bir hemoroid keseciği patlar ve müzmin kanamaya sebep olabilir. Hemoroitlerin sebep olduğu kanamalarda kan, kırmızı ve dışkıyla karışmamış haldedir. Fakat uzun süren kanamalar hastada kansızlığa (anemiye) sebep olur. bazen da büyük iç hemoroidler dışarı sarkar ve boyun kısmından sıkışabilirler. Bu durumda cerrahi müdahale gereklidir. Ameliyata kadar hemoroid keseciğini içine itmek gerekir; bu iş, merhemli bir bezle ve çok dikkatli yapılır. Taze kırmızı kanamalarda akla ilk gelen sebep, basur kanamalarıdır. Ancak kalınbarsak kanserlerinden mutlaka ayrılması gerekir. Çünkü birincisine ekseriya fazla önem verilmez ve mecbur kalınmadıkça doktora bile gidilmemektedir fakat tedavisinin gecikmesi de hayati önem taşımayabilir. Halbuki ikincisi çok mühim olup erken teşhis edilebildiği nispette hastaya faydalı olunabilir. Bunun için ilk kanamasında, hasta bunu daha iyiye yormadan önce hemen hekime gitmeli, hekim de kısa zamanda
rektoskopik (aletli muayene ile) tetkik yapmalıdır.
Basura karşı alınabilecek tedbirler
Dışkılamanın rahat olabilmesi için meyve ve sebzeyi bol yemeli, protein bakımından zengin besinler, özellikle et miktarını azaltmalıdır. Temiz havada gezinti, jimnastik ve masaj; kan dolaşımını uyarırlar ve hastalığın meydana gelmesini önlerler. İltihabı önleyici ve toplardamarları büzücü maddeleri ihtiva eden fitiller verilerek şikayetler hafifletilebilir. Şiddetli bir kanama olursa hemen doktora müracaat etmelidir. Papatya çiçeklerini içinde su bulunan uygun bir kaba atıp bir süre bekledikten sonra üzerine oturmak, ayrıca sıcak suya oturmak da faydalıdır. Ortaya çıkmış ve ilerlemiş bir hemoroidin en tesirli tedavisi cerrahi tedavidir. Ameliyatı kolay olup, son derece başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Sözlükte "basur" ne demek?
1. Kalın bağırsağın alt bölümünde ve anüste toplardamarların genişlemesiyle oluşan varis, mayasıl, hemoroid.