Tasarruf
Bugünlerde yalnızca benzin istasyonunda değil, markette de daha fazla para ödüyoruz. Size göre bunun sebebi, petrol ücretlerinin artması, ürünlerdeki verimin hayal kırıklığı yaratması, global ısınma veyahut doların değer kaybetmesi olabilir. Süpermarketçiler Birliği beslenme siyaseti müdürü, yiyecek ücretlerini etkileyen bir hayli etmen olduğunu söylüyor. İnsanlar gıda alışverişi yaparken, iyi beslenmeden vazgeçmeden tasarruf faktörün yollarını arıyorlar. Sıhhatli beslenmeyi savsaklamadan, alışverişte nasıl tasarruf edebileceğiniz ile ilgili kimi uzmanların tavsiyeleri şunlardır.
Tasarılama
Tasarılama, Gıda Alışverişinde Tasarruf Etmenize Yardımcı Olabilir
Amerikan Beslenme Derneğinin sözcüsü, evvelce tasarılamanın, markette ödediğiniz paranın karşılığını fazlasıyla almanın en ehemmiyetli adımı olduğunu söylüyor. Sözcü şöyle söylüyor: “Mutfağınızda bulunan ürünlerin stokunu yapın, böylelikle fazla miktarda satın almazsınız. İhtiyaçlarınıza ve haftalık menü tasarınıza dayanarak detaylı bir alışveriş listesi hazırlayın ve artan yemekleri nasıl kullanacağınızı hesaba katın.” Alışverişe çıkmadan önce hafif bir şeyler atıştırın. Reyonların nihayetinde yapılan tanıtımlara kapılmak gibi fiyatlı hatalardan kaçınmak ve satın alma dürtünüze mani olmak için yaptığınız listeye bağlı kalın. Haftalık menünüzü tasarılamadan önce, nelerin indirimde olduğunu görmek için reklamlara bakın ve indirimlerden istifade etmek için kuponlar kullanın. Hem de sevdiğiniz marketlerden kupon almak için bunların web sitelerine aza olabilirsiniz.
Sıhhatli Gıdalar
Sıhhatli Gıda Daha Ucuzdur
2002 seneninde yapılan ve Amerikan Beslenme Derneğinin mecmuasında yayımlanan bir araştırmaya göre, daha sıhhatli yiyecekler tüketmek sahiden tasarruf etmenizi sağlayabilir. Araştırmacılar, aileler zayıflamak için perhize başladıklarında, kilo vermenin yanı sıra gıda fiyatlarının de düştüğünü görmüşlerdir. Bir sene süren araştırmaya göre, bu tasarruflar porsiyonların küçültülmesinden ve markette harcanan paranın artmasına kapı aralayan yüksek kalorili yiyeceklerin daha az alınmasından kaynaklanıyor. İnsanlar bu “ekstralar”a (gazlı içecekler, unlu ürünler ve cips gibi daha fazla kaloriye ve daha az besin değerine sahip gıdalara) daha fazla para harcama eğilimindedirler. Şayet yiyeceklerin besin değerini göz önüne alırsanız, verdiğiniz paranın karşılığını fazlasıyla alırsınız. Sözgelişi, gazlı ve aromalı içecekler çoğunlukla gereksiz kalori verir. Bunların yerine, çok daha ucuz olan maden sodasının içine bir miktar %100 meyve suyu katabilirsiniz. Bir yazar şöyle söylüyor: “Müşterilerim, daha sıhhatli beslenmeye başladıkları vakit, market harcamaları ansızın düşer.” Uzmanlar, gıda ücretlerini karşılaştırırken ele geçirilecek porsiyon sayısının ve yiyeceğin besin değerinin göz önüne alınmasını öneriyorlar. Sözgelişi, yarım kiloda 3-4 şeftali vardır. Ücreti kiloya ayırdığınızda, ücret genellikle uygundur. Uzmanlar şöyle devam ediyor: “İdeal gıda, kalori açısından değil, besin öğeleri açısından zengin olan gıdadır. En ucuz gıdalar taze, dondurulmuş ya da konserve gıdalar olabilir.” Peki, şayet canınız tatlı bir şey çekiyorsa? Amerikan Beslenme Derneği başkanı şöyle söylüyor: “Kalori açısından zengin pasta ve kurabiyelerden vazgeçerek tasarruf edin; bunların yerine, mevsimine göre meyve çeşitlerini seçenek edin. Meyve, yağ içermez; besleyici öğeler ve lif açısından zengindir ve enerji veren tabii bir besindir.” Meyveyle beraber yemek için hafif dondurmalardaki ya da dondurulmuş yağsız yoğurtlardaki indirimleri ya da kuponları takip edin. Böylece lezzetli, yağsız ve düşük kalorili bir tatlı yiyebilirsiniz.
Taktikler
Artan gıda fiyatlarına karşı market bütçenizi artırmanıza yardımcı olacak 10 kolay taktik şöyledir: 1. Ürünleri mevsiminde alın: Haftanın en karlı ürünlerini öğrenmek için gazetedeki yiyecek bölümüne bakın. Mevsim ürünleri, turfanda ürünlere göre ucuzdur. Yaz aylarında, koçanda mısır 10 sent kadar düşük bir fiyata sahip olabilir; yılın diğer aylarındaysa fiyatı bunun 10 katı olabilir. Ayrı olarak mahallenizdeki pazardan, mahalli olarak üretilmiş ürünler alabilirsiniz; bu fiyatlar nakliye fiyatı içermez. 2. İndirimlerden ve kuponlardan faydalanın: Öğünlerinizi, indirimde olan ürünlere göre tasarılamak market faturalarınızı azaltabilir. Bilhassa kupon da kullanıyorsanız. (Bu kuponların alacağınız ürün için olmasına dikkat edin). Pazar günü gazeteler, kupon ve indirim duyurularıyla doludur. Temel gıda maddeleri indirimde olduğu zaman bunları çok fazla miktarda satın almak da iyi bir fikirdir. “Bir tane alana bir tane parasız” kampanyası ihtiyacınız olandan iki kat fazlasını yarı fiyatına almanızı sağlar. Bazı marketlerdeyse ürün yarı fiyatınadır, bu yüzden tasarruf etmek için birden fazla ürün almanız gerekmez. Daha ileri tarihte kullanılabilecek indirim ürünlerini buzdolabında gizleyin. 3. Yemeğinizi paketleyin: Öğle yemeğinizi hazırlayıp yanınızda götürmek oldukça tasarruf etmenizi sağlar ve işyerinde, okulda veyahut nerede olursanız olun, artmış yemeklerden yararlanmanın en iyi yoludur. Washington Üniversitesinin beslenme müdürü şöyle söylüyor: “Öğle yemeğinizi paketleyip yanınızda götürmeniz hem tasarruf etmenizi sağlar hem de yemeğin içindeki bütün malzemeleri kendiniz seçtiğiniz için sıhhatli ve düşük kalorili bir yemek yemiş olursunuz.” Sandviç, salata, çorba, dürüm veyahut peynir hazırlayıp paketleyin. Şayet buzdolabı yoksa yemeği uygun sıcaklıkta muhafaza etmek için buz torbaları kullanın. 4. Dondurulmuş, konserve ya da kurutulmuş besinleri tercih edin: Bir dahaki sefere bir yemek tarifi için malzemeler alırken dondurulmuş, konserve ya da kurutulmuş besinleri deneyin. Bunlar, taze olanlarına göre daha ucuz olabilir ve aynı besin değerine sahiptir. Ürünler, çoğunlukla, olgunlaştıkları vakit dondurulur, konserve edilir veyahut kurutulur. Bu dönemde ürünlerdeki besinsel öğeler bol miktardadır. Balık ve tavuk ürünlerinde, donma hasarının en üye indirilmesi ve tazeliğin muhafaza edilmesi için çoğunlukla şok dondurma işlemi uygulanır. Dondurulmuş ürünlerde, yalnızca ihtiyacınız olan miktarı kullanabilirsiniz, daha sonra paketi tekrar kapatır ve dondurucuya geri koyarsınız. Şayet doğru şekilde saklanırsa israf olmaz. Konserve besinler çoğunlukla meyve veyahut sebze suyu, şurup veyahut tuzlu suyun içinde bulunur ve çoğunlukla hafifçe yıkanması gerekir. Kurutulmuş meyveler, aromanın içinde konsantre edilmiştir ve taze meyve için mükemmel bir alternatiftir. Ayrı olarak, çorba, güveç, patates püresi ya da tatlılarda süt tozu ya da koyulaştırılmış süt kullanabilirsiniz. İhtiyaçlarınıza göre en uygun fiyatlı çeşidi alın. 5. Proteinli besinlerde tasarruf edin: Olası olduğunda, daha pahalı olan et, balık ve tavuk ürünlerinin yerine fasulye, yumurta, tofu ve baklagiller gibi daha ucuz olan sebzeleri kullanın. Sıhhatli sebze tüketiminizi artırmak ve tasarruf etmek için haftada bir ya da birkaç defa sebze yiyin. Yumurta sabah kahvaltısı, öğle ya da akşam yemeğinde yenilebilecek ucuz ve mükemmel bir protein kaynağıdır. Ayrı olarak et, balık ya da tavuk ürünlerini daha küçük bir porsiyonda kullanmayı ve yemeği tam hububatlar, fasulye, yumurta ve sebzelerle bitirmeyi tecrübe edebilirsiniz. Et alırken, küçük porsiyonlarda yağsız et türlerini tercih edin. Sözgelimi, “fileto” ya da “nuar” dana etinin yağsız türleridir. (Yağsız etleri, alet yardımıyla ya da marine ederek yumuşak hale getirebilirsiniz). Ayrı olarak bütün bir tavuk alabilir ve bunu kesmesi için kasaba para ödemek yerine kendiniz kesebilirsiniz ya da daha ucuz olan “aile paketini” alıp bunu porsiyonlara ayırabilir ve hava geçirmeyen buzluk poşetlerinin içine koyabilirsiniz. 6. Gizle samanı gelir zamanı: Alışveriş arabanıza tez bozulan yiyecekleri atmadan önce bunları tam olarak nasıl kullanacağınızı düşünün. Artan sebzeleri, tavuğu ya da eti, çorbada, etli ve sebzeli yemeklerde, salatada ve güveçte kullanmak fiyatı azaltır ve mutfaktaki yaratıcılığınızı gösterir. Mesela, bir akşam kızarmış tavuk yediyseniz, artan tavukları sonrası akşam tüketin. Taze yeşilliklerin üstüne sebze, meyve ve artan tavuk parçalarını koyun. Buna biraz da tam hububatlı ekmek ilave edin. Böylelikle birkaç dakika içinde besleyici bir yemek hazırlamış olursunuz. Ayrı olarak artan yemekleri kahvaltıda tüketebilir veyahut öğle yemeği için bunları yanınızda götürebilirsiniz. 7. Markasız ürünleri (market markalarını) seçenek edin: Daha pahalı olan milli markaların yerine market markalarını seçenek edin. Uzmanlar şöyle söylüyorlar: “Bütün gıda üreticileri güvenli yiyecek ve içecekler üretmek için standartlara uyar.” Bir hayli market, kendisi için özel üretilen milli markaların ürünlerini satın alıp bunların üstüne kendi yaftanını koyar. Paranızın karşılığını aldığınızdan emin olmak için yaftadaki muhteva listesini okuyun. Ürünün içindeki maddeler, sırayla ağırlığına göre yazılmıştır. Konserve domates alırken, ilk madde olarak domateslerin yazıldığı bir ürün alın. Ayrı olarak sevdiğiniz yiyeceklerin daha kolay sürümlerine bakın. Mesela, daha süslü hububat ürünleri yerine daha az katkı maddesi içeren ve daha ucuz (ve ekseriyetle daha sıhhatli) olan yulaf ezmesini alın. 8. Hazır ambalajlı ürünleri yalnızca ihtiyacınız olduğunda alın: Şayet kuponunuz yoksa veyahut ürün indirimde değilse hazır ambalajlı, dilimlenmiş veyahut yıkanmış ürünleri almak daha pahalı olacaktır. Yeniden de, yalnız yaşayan kimseler için, ivedi bozulan ürünlerin küçük boyları veyahut hazır ürünler, daha pahalı olmasına karşın daha az çöp yaratacaktır ve bu kişilerin ihtiyaçlarına uygun olacaktır. Ayrı olarak işlenmiş yiyecekler, kurabiyeler, çerezler ve gazlı içeceklerden kaçınarak hem tasarruf edebilir hem de sıhhatli beslenebilirsiniz. 9. Toptan olarak satın alın ve pişirin: Toptancı bir marketten alışveriş etmek ucuz olabilir. Toptan alınan ürünler, kullanıldığı sürece, tasarruf etmek için mükemmel bir yol olabilir. Ayrı olarak mahallenizde toptan gıda satan alışveriş merkezlerinde oldukça tasarruf edebilirsiniz. Uzmanlar, yiyecekleri toptan pişirerek hem paradan hem vakitten tasarruf edilebileceğini söylüyorlar. Ayrı olarak şu teklifte bulunuyorlar: “Yiyecekleri toptan hazırlayın ve aile boyu porsiyonlar halinde dondurun. Bu, mutfakta vakit kazandırır.” Sözgelişi, bol miktarda domates sosu yapmak, satın almaktan daha ucuz ve muhtemelen daha lezzetli olacaktır. 10.Sebze ve meyve bahçesi oluşturun: Tasarruf için olasıysa bahçenize sebze ve meyve ekin. Yazın, bahçenizde yetiştirdiğiniz taze domatesi yemek kadar güzel bir şey yoktur. Şayet bahçeniz yoksa domates saksıda dahi yetişir. Azla başlayın, taze ot veyahut birkaç kolay sebze yetiştirmenin ne kadar kolay olduğunu görün. Şayet ele geçirdiğiniz ürünleri dondurmak veyahut konservelemek için biraz vakit ayırırsanız, yaz mevsiminin bonkörlüğünü tüm yıl süresince yaşayabilirsiniz.