Çocuklar, belirli bir yaştan sonra hâlâ konuşmuyolarsa; Herhangi bir nedeni olmadan da ortaya çıkabilecek bu durum için anne babaların ilk sorgulaması gereken durumlar ve çocuklara sormaları gereken konular:
– Ailede başka konuşma gecikmesi yaşayan bireyin olup olmadığı – Çocuğunuzun normal bir kiloda doğup doğmadığı – Prematüre doğum – Doğumun nasıl gerçekleştiği ( aşırı zorlanma, vakumla çekim) – Çocuğunuzda işitme kaybı olup olmadığı – Otizm yada zeka geriliğine sebep olabilecek bir rahatsızlığının bulunup bulunmadığı – Çocuğunuzun cinsiyeti ( Erkek çocuklar kız çocuklara biraz daha geç Konuşabilmektedirler. Ancak bu tüm erkek çocuklar için geçerli sayabileceğimiz bir durum değildir.) -Sizden istediği birşey olduğunda ona hemen vermeyin. Leb demeden leblebiyi anlamayın. Su istediğinde sürahiyi işaret ediyorsa: “Ne istediğini anlayamadım kızım-oğlum tekrarlar mısın?” diyerek onu konuşmaya teşvik edin. – Ona dil egzersizleri yaptırın. Dilinizi yanaklarınızı şişirecek şekilde ağzınızda dolaştırın. Bunu onun da yapmasını isteyin. Ona oyun gibi gelecek ve yapacaktır. Tedirgin olmayın. Dilini uzatabildiği kadar dışarı çıkarmasını sonrasında burnuna değdirmeyi ona gösterin. Tam olarak yapamasa da bu çalışma onun kelimeleri daha düzgün söylemesinde ve konuşmasında etkili olacaktır. -Ona hikayeler okuyun. Uzun uzun sıkılacağı şekilde değil ; hikaye kitabındaki resimler üzerinden resimleri göstererek ve resimlerde ne olduğunu olaylarla bağ kurarak anlatın. Sonrasında ona küçük sorular sorun. Cevaplayamaz ki? “Çocuk konuşmuyor diyoruz bize soru sorun diyorsunuz ” diye düşünmeyin. Gerekiyorsa tekrar sorup kendiniz cevaplayın. İşe yaradığını zamanla göreceksiniz. – Alışverişe gittiğinizde özellikle meyve-sebze reyonunda daha fazla zaman geçirmeye çalışın. Mesela reyondan bir elma alın. Çocuğunuza ” Elma, bu bir elma ” şeklinde telaffuz edin. Çocuğunuzun tekrarlaması için onu teşvik edin. Etraftaki insanlar mı? Onları boşverin. Masallar diyarında bir meyve bahçesinde olduğunuzu düşünün. – Çocuğunuzun arkadaş edinmesini sağlayın. Onu sık sık yabancı ortamlara sokun. Derdini başkalarına da anlatmaya çalışsın.