Terleme, vücudun ısı dengesini sağlayan sistemdir. Bu sistem beynimizin kontrolünde fakat isteğimiz dışında çalışır. Ter yalnızca su atılması işlemi değildir.
Ter ile beraber vücuttan zararlı maddeler ve mineraller de atılır. Vücudumuz ter bezlerinin yardımıyla bu işlemi gerçekleştirir. Ter bezleri ekrin ve apokrin diye ikiye ayrılır. Ekrin bezlerin salgısı kimyasal bakımdan asitik yapıdadır ve vücudun her yerinde yaygın bir şekilde bulunur. Apokrin ter bezleri ise kimyasal olarak baz yapıdaki salgılarıyla genelde göğüs, koltuk altı, anüs çevresi, genital bölge ve göz kapaklarında bulunur. Apokrin bezler, cinsel yaşam açısından önemlidir ve karşı cinsler üzerinde etki yapan asıl hormonsal salgıları üretirler. Havalar ısındıkça çoğu kişinin en büyük derdi terleme olur. Kimisi için tam anlamıyla kabus olan aşırı terlemeye hiperhidroz denir. Aşırı terlemenin sebeplerine bakıldığında kilo, stres, heyecan, kişisel bakım eksikliği ve tüketilen gıdalar sonucu meydana geldiği görülse de hiçbir sebep yokken de aşırı terleme olabilir. Kişilerin %40 ında bu durum kalıtsaldır. 35- 40 yaşından sonra azalma görülse de hayat boyu devam eder. Özellikle el, ayak, koltuk altı ve yüz bölgesindeki aşırı terleme, kişinin sosyal yaşantısını olumsuz etkilemektedir.
Terlemenin Yararı
Terleme ile vücudumuzdan su ve sodyum gibi bazı mineraller atılır. Artmış olan vücut ısısı bu sayede düşürülerek düzene sokulur, aynı zamanda mineral dengesi de sağlanır. Bu etkilerinden ötürü terleme son derece yararlıdır. Ancak aşırı terleme, psikolojik ve sosyal sorunlarla birlikte bazı hastalıkların belirtisi de olabilir. Ancak aşırı terlemenin sebebi bu büyük hastalıklar olabilir;
Ani Gelişen Aşırı Terleme
Böbrek üstü bezinin ani olarak uyarılması ile sempatik sistemin aktive olması, bunun sonucunda bol miktarda soğuk terleme ile karşılık verir. Nedenleri ise, şiddetli ağrılar, ani şeker ve tansiyon düşmesi, mide bağırsak kanamaları, iç kanamalar, böbrek üstü bezi tümorleri ve bazı psikiyatrik ilaçların kullanması bunlardan bazılarıdır. Aşırı terlemenin bir hastalık belirtisi olduğunu anlamak için bazı tetkiklerin yapılması gerekir. Bu nedenle mutlaka bir doktora başvurmanız gerekir.
Aşırı Terlemeyi Arttıran Hastalıklar
Aşırı terleme sebebiyle sosyal yaşamın etkilenmesi sonucu psikolojik anlamda etkilerinin olduğu da gözlemlenmiştir. Bu yüzden aşırı terleme sorununun önüne geçilemiyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Aşırı terlemenin sebepleri arasında vücuttaki bir rahatsızlık da olabilir. Vücuttaki bir takım aksaklıklar ter bezlerinin daha fazla çalışmasına sebep olabilmektedir. Bu hastalıklar aşağıda verilmiştir.
- Tansiyon hastalığı
- Akciğer rahatsızlıkları
- Bazı iltihap hastalıkları
- Ateş ve enfeksiyonlar
- Hipertiroidi (tiroid bezinin fazla çalışması)
- Düşük şeker(ani şeker düşmeleri)
- Parkinson
- Kalp hastalıkları
- Çocuklarda C ve D vitamini eksiklikleri
- Aşırı şişmanlık (obezite)
- Tiroit hormonu, ağrı kesici, ateş düşürücü ya da antidepresan gibi bazı ilaç türleri
- Kanser
Aşırı Terleme Nedenleri
- Tiroit bezlerinin aşırı çalışması sonucunda ortaya çıkan hipertiroidi aşırı terlemeye neden olmaktadır. Metabolizma hızının artması terlemeyi arttırır.
- Bazı kalp hastalıkları nefes darlığına neden olduğu için terlemeyi tetikler. Ayrıca akciğer rahatsızlıkları da nefes darlığı ile ortaya çıkarak terlemenin başka bir nedenini oluşturur.
- Enfeksiyona bağlı ateşli hastalıkların vücut kendi ısısını ayarlarken aşırı terleme görülür. Özellikle bademcik iltihabı ile zatürre ve tifo aşırı terlemenin nedenleri arasındadır.
- Kadınlarda menopoz ve menopoz öncesinde ani gelişen aşırı terleme, önemli bir sorundur. Birçok kadın için menopoz süreci aşırı terleme sorunu ile kendini gösterebilir.
- Omurga çevresinde oluşan tümörler, sistemi devamlı uyararak terlemeye neden olur. Bu bölgede ortaya çıkan tümörler ayrıca kanserin habercisidir.
- Aşırı terleme, lenfoma ve tüberküloz gibi hastalıkların belirtisi olabilmektedir.
- Düşük kan şekeri ve diyabet terlemeye neden olabilir. Özellikle aşırı terleme hipoglisemi durumunda ortaya çıkar.
Aşırı Terlemeyi Önleme Yöntemleri
Öncelikle terlemenin neden kaynaklandığı tespit edilmelidir. Bu bir hastalık sebebiyle de olabilir kişinin yapısı gereği de olabilir. Bunu tespit ettikten sonra tedavi yöntemleri uygulanmalıdır. Eğer bir hastalık durumu yoksa terlemeyi önlemek için dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
- Sık sık duş alınmalıdır.
- Hafif giysiler tercih edilmelidir. Özellikle pamuk ve keten önerilir.
- Pudra kullanılması terlemeyi azaltabilir ve kokuyu önler.
- Yenilen yemeklere dikkat edilmelidir çok baharatlı yiyecekler daha çok ter yapabilir ve terin kokmasına sebep olurlar.
- Aşırı kilolar daha çok ter demektir. Kilo verilmelidir.
- Spor yapılmalıdır.
- Aşırı sıcak ya da soğuk içecekler tüketmekten kaçınılmalıdır.
- Deodorant, ter önleyici ilaçlar vb. kozmetik yardımcılar kullanılmalıdır.
- Botoks, akapunktur gibi tedavi yöntemleri ile çözüm bulunabilir.
Bu yöntemlerin dışında cerrahi müdahale ile de aşırı terleme sorunu çözülebilmektedir. El ve yüzdeki terleme ile koltuk altı terlemesine son verilebilmektedir.